Balık yağı ne işe yarar, boy uzatır mı? 

Balık yağı, uzmanlar tarafından sıklıkla tavsiye edilen ve en çok kullanılan gıda takviyeleri arasında yer alıyor. Boy uzamasına da olumlu etkisi olduğu bilinen balık yağının faydaları saymakla bitmiyor. Bu faydaları ve balık yağının kullanımı ile ilgili merak edilenleri Fitoterapi Uzmanı Prof. Dr. Murat Kartal anlattı.

“Vücudun omega-3 yağ asidine ihtiyacı daha anne karnında başlar; çocukluk, ergenlik, yetişkinlik ve yaşlılık boyunca bu ihtiyaç devam eder. Omega-3 yağ asitleri vücut için gerekli olup insan vücudunda üretilemediğinden gıdalardan elde edilerek kullanılır” diyen Prof Dr. Murat Kartal, balık yağının faydaları hakkında şunları söyledi:

“Balık yağında bulunan omega-3 yağ asitlerinin beyin gelişimi, bağışıklık sisteminin güçlenmesi, koroner kalp hastalıklarının önlenmesi gibi fonksiyonları bulunmaktadır. Hipertansiyon, bağışıklık, alerji ve sinirsel bozuklukları önlediğine yönelik çalışmalar da bulunmaktadır. Bunlara ilaveten omega-3 yağ asitleri vücuttaki iltihaplanma, ağrı, şişkinlik, tansiyon, kalp, böbrekler, sindirim sistemi ve vücut sıcaklığının düzenlenmesi gibi birçok faaliyeti düzenleye yardımcı olduğu bilinmektedir. Beyin ile retinanın normal gelişmesi için de omega-3 önemli bir maddedir. Kardiyovasküler bozukluklar ile ilişkili hastalıkların görülme oranını da azalttığı rapor edilmiştir.

Ayrıca omega-3 yağ asitlerinden EPA (damar sağlığı, pıhtılaşma sistemi ve kalp sağlığını destekler) ve DHA (beyin/bellek ve göz sağlığını destekler) ile ilgili pek çok çalışma yapılmış ve aşağıda yazılan etkileri saptanmıştır.

• EPA’nın şizofreni gibi zihinsel vakalarda potansiyel faydalarının olduğu gözlenmiştir.

• EPA’nın az alındığı durumlarda, depresyonda artış görülmüştür.

• Oksidatif stresten korur.

• Bebeklik döneminde bebeğin DHA ihtiyacı ise anne tarafından karşılanmaktadır.

• Bebekler sütten kesilirken DHA içeren yiyecekler verilmelidir. Sütten kesilecek bebeğin beslenmesine DHA eklemek, bebeklerde görsel, zihinsel ve motor kabiliyetlerinin gelişimini artırmıştır.

• DHA’nın öğrenme kabiliyeti ve çocukların akademik performansı üzerine çok önemli pozitif etkileri saptanmıştır.

Yetersizliklerinde, insanlarda ciltte kuruma gibi bazı deri hastalıkları, astım, artrit (eklem iltihabı), büyümede gerileme, şeker ve kanserin bazı türlerinin yanında dikkat ve öğrenme eksikliği, hiperaktivite görülmektedir.”

Omega-3 yağ asitlerinin her bireyin vazgeçilmez ihtiyacı olduğunu belirten Prof. Dr. Murat Kartal, balık yağı tüketimi ile ilgili şöyle konuştu:

“Balık yağı tüketimi yüksek tansiyon hastalarına, dikkat eksikliği yaşayan kişilere, astım hastası olanlara, damar sertliği sorunu yaşan kişilere önerilir. Özellikle çocuklarda kemik gelişimini desteklemek, yaşlılarda kemiklerin zayıflamasını geciktirmek amacıyla kullanılabilir. Bu nedenle günlük beslenme programı içerisinde yer verilmesi gerekir. Ancak yaşamın her evresinde ihtiyacımız olan omega-3 miktarı farklıdır. Tercih edilecek üründeki EPA ve DHA konsantrasyonu kullanacak kişinin yaşına ve ihtiyacına göre belirlenmelidir. Örneğin; okul çağındaki bir çocuğun omega-3 ihtiyacıyla, yüksek kilolu bir yetişkinin omega-3 ihtiyacının aynı olmayacağı göz önüne alınarak uygun doz ve konsantrasyon seçilmelidir. Birçok hastalıktan korunmak için yetişkinlerin günde en az 1 gramlık balık yağı kapsülleri kullanması yeterli olur. Ancak kalp ve damar hastalığı, kolesterol, bağışıklık sistemini zayıflığı, iltihabi hastalıklar ve depresyon tedavisinde günde 2 kapsül kullanmak gerekir.”

Omega-3 takviyesi alanlarda bariz bir yan etki görülmediğinin altını çizen Prof. Dr. Murat Kartal, başlıca yan etkilerin nadiren görülen bulantı, ishal, mide-bağırsak problemleri olduğunu belirterek, “Safra kesesi çıkartılanlarda mide-bağırsak problemleri daha fazla olabilir” dedi. 

“Balık yağının boy uzamasına katkısı ergenlik evresine gelmeden önceki yaşlarda daha fazladır” şeklinde vurgu Prof. Dr. Murat Kartal, “Balık yağının boy uzatma etkisi tüm doktorlar tarafından kabul görmüş bir durumdur. İştahı olmadığı için yemek yemeyen, besin alamayan ve bu nedenle vücudunu vitaminsiz bırakan çocuklarda balık yağının iştah arttırıcı etkisi görülmektedir” dedi.

Prof. Dr. Murat Kartal, çok merak edilen “Balık yağı kilo aldırır mı yoksa kilo verme sürecinde bize yardımcı mı olur?” sorusunu şu şekilde yanıtladı:

“Balık yağı ek takviyesinin kilo almak amacıyla kullanımı doğru değildir. Çünkü balık yağlarının içeriği vücutta kilo almaya sebep olacak kadar yüksek dozda enerji sağlamaz. Hatta omega-3 yağ asitleri şekerlerden yağ yapan yağ asidi sentaz enzimini inhibe ederek yağ depolanmasını azaltır. Ayrıca DHA insülin direncini azaltarak zayıflamayı da sağlar.”